Katyń... Ocalić od zapomnienia - historia programu i zarys historyczny
W kwietniu 2010 roku społeczność Zespołu Szkół nr 5 im. Jana Pawła II przyjęła zadanie tworzenia SPOŁECZNEGO ARCHIWUM WIEDZY O BOHATERACH, którzy zginęli w Katyniu, Charkowie, Miednoje, Twerze. Tym samym odpowiedzieliśmy na apel Stowarzyszenia Parafiada im. św. Józefa Kalasancjusza sadzenia w miejscach publicznych DĘBÓW PAMIĘCI – jeden DĄB to jedno nazwisko z listy 21.857 oficerów Wojska Polskiego, Policji, Straży Granicznej i Więziennej zamordowanych na rozkaz Stalina w roku 1940 przez NKWD. Jeden DĄB to historia konkretnego człowieka i Jego Bliskich.
Rozpoczęliśmy wędrówkę śladami Naszych Bohaterów. Przez doświadczenie ich życia poznajemy historię. Przeszłość staje się żywą częścią naszej teraźniejszości i drogowskazem w przyszłość. Za pomysłodawcami programu Katyń – ocalić od zapomnienia… tworzymy unikatowy zbiór dokumentów – świadectw losów pomordowanych w Katyniu BOHATERÓW i ich długo walczących o PRAWDĘ Rodzin. Świadectwa te to jednocześnie najbardziej wiarygodne podręczniki historii, a także wzruszające opowieści o marzeniach, tęsknotach i heroicznych decyzjach na pozór zwykłych ludzi.
Przyjęcie do PAMIĘCI BOHATERÓW to wyjątkowe dla kolejnych roczników szkolnej społeczności spotkania z ich Rodzinami. Podczas corocznych chwil zadumy przy DĘBACH PAMIĘCI, podczas rozmów - tych oficjalnych i tych bardzo osobistych tworzymy coś najcenniejszego dla każdego człowieka –wspólnotową więź.
Program Katyń – ocalić od zapomnienia… to nasza odpowiedź na pozostawione przez Jana Pawła II Patrona Szkoły zadanie: DZIEDZICTWO PRZEJĄĆ – POMNOŻYĆ – PRZEKAZAĆ. Uroczystości mają na celu przekazanie młodzieży pamięci o tragicznej historii wojny, widzianej przez pryzmat losów konkretnych ludzi i ich najbliższych.
Bohaterowie, o których pamiętamy w szczególny sposób to: Hieronim Czajkowski, Kazimierz Kalicki, Piotr Kuczyński, Witold Zipser i Stefan Osmulski.
Zarys historyczny
Kalendarium poprzedzające tragiczne wydarzenia:
23 sierpnia 1939 r. Niemcy i ZSRR zawarły pakt Ribbentrop – Mołotow wprowadzający podział Europy Środkowej na strefy wpływów:
Strefa radziecka: Wschodnia Rzeczpospolita po rzekę Wisłę, Łotwa, Estonia i Besarabia.
Strefa niemiecka: pozostałe ziemie Rzeczypospolitej i Litwa
17 września 1939 r. - wkroczenie Armii Czerwonej na teren Rzeczypospolitej
Jesień 1939 r. - Aresztowania polskich oficerów – do niewoli obok zawodowych wojskowych dostaje się kwiat inteligencji polskiej.
5 III 1940 r. Stalin wydaje rozkaz o rozstrzelaniu polskich więźniów przebywających w więzieniach w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie.
O tragicznym losie tysięcy Polaków ich rodziny dowiedziały się wiosną 1943 roku. W lesie Kozie Góry, w miejscowości Katyń położonej kilkanaście kilometrów na zachód od Smoleńska, na terenie ośrodka wypoczynkowego NKWD odkryto zbiorowe mogiły Polaków - dzisiaj nazywamy je "dołami śmierci".
Koniec wojny nie przyniósł ujawnienia prawdy - wręcz przeciwnie, komunistyczna propaganda próbowała wmówić Polakom, że za zbrodnię w Katyniu odpowiedzialne są hitlerowskie Niemcy. Prawdę przyniosły lata 90-te XX wieku W dniu 14 października 1992 r. prezydent Rosji Borys Jelcyn ujawnił tajny rozkaz Stalina dla NKWD z 5 marca 1940 r. w sprawie egzekucji 22 tysięcy polskich jeńców wojennych, przebywających w obozach sowieckich
Liczba zamordowanych jeńców polskich w Katyniu, Charkowie i Miednoje 21 857